بومیان کانادا

حدود ۱۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ سال پیش، کانادا توسط اجداد مردمان بومی که از آسیا از طریق پل خشکی که امروزه تنگه برینگ است مهاجرت کردند، مسکونی شد. اروپایی‌ها اولین بار حدود سال ۱۰۰۰ میلادی وارد کانادا شدند، زمانی که مهاجران نورس یک مستعمره در نیوفاندلند تأسیس کردند. این مستعمره فقط کمی بیش از یک سال دوام آورد. در هزاره اول میلادی، قایق‌های ماهیگیری از اروپا گاهی به سواحل کانادا می‌رسیدند، اما اسکان گسترده اروپایی‌ها تا قرن ۱۷ آغاز نشد.

مردمان بومی، مانند ملل اولیه و اینوئیت، به مناطق شمالی و کم جمعیت کانادا رانده شدند. این گروه‌ها با تلاش‌هایی برای همگون‌سازی مواجه شدند: آنها از جشن گرفتن تعطیلات سنتی و پوشیدن لباس‌های سنتی منع شدند و کسانی که از تغییر دین به مسیحیت خودداری می‌کردند، از حقوق مدنی محروم می‌شدند. برخی از مردمان بومی توسط قبایل بومی دیگر که با هم در جنگ بودند به برده تبدیل شده و به اروپایی‌ها فروخته می‌شدند. در قرن‌های ۱۹ و ۲۰، کودکان بومی به زور به مدارس شبانه‌روزی برده می‌شدند، جایی که تلاش می‌شد آنها را با فرهنگ و زبان‌های اروپایی همگون کنند و از سنت‌ها و محیط بومی خود جدا کنند.

دوران معاصر

امروزه، مردمان بومی در سراسر کانادا پراکنده‌اند. آنها حق خودگردانی در قلمروهای اجتماعی خود را به دست آورده‌اند و از برخی حقوق و حمایت‌های دولتی برخوردار می‌شوند. به عنوان مثال، برخی از جوامع بومی از پرداخت مالیات معاف هستند و مراقبت‌های بهداشتی و آموزش رایگان دریافت می‌کنند. لازم به ذکر است که مردمان بومی در کانادا به دو دسته دارای وضعیت و بدون وضعیت تقسیم می‌شوند: سرخپوستان دارای وضعیت در ثبت دولتی ثبت شده‌اند که به آنها دسترسی به برخی حقوق و برنامه‌ها را می‌دهد.

در سال ۱۹۹۹، قلمرو فدرال نوناووت ایجاد شد که به معنای "سرزمین ما" در زبان اینوکتیتوت است. این قلمرو حدود یک چهارم مساحت کانادا را پوشش می‌دهد و برای اینوئیت ایجاد شده است. همچنین مناطق اینوئیت به نام اینوئیت نونانگات وجود دارند که در سرزمین‌های شمال غربی، یوکان، کبک و شبه جزیره لابرادور واقع شده‌اند.

طبق سرشماری سال ۲۰۲۱، بیش از ۱.۸ میلیون نفر در کانادا خود را بومی می‌دانند که حدود ۵٪ از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. از این تعداد، کمی بیش از ۱ میلیون نفر خود را ملل اولیه، ۶۲۴،۲۲۰ نفر متیس و ۷۰،۵۴۰ نفر اینوئیت معرفی کردند.

بیش از ۶۰۰ جامعه بومی وجود دارد و بیش از ۶۰ زبان همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینوئیت به هشت گروه قومی تقسیم می‌شوند و پنج گویش صحبت می‌کنند. زبان‌های باقی‌مانده متعلق به مردمان ملل اولیه هستند.

بزرگترین گروه مردمان ملل اولیه که از نظر زبانی به هم مرتبط هستند، الگونکین‌ها هستند. در میان آنها، معروف‌ترین‌ها عبارتند از:

• کری؛
• اوجیبوه؛
• اتاوا؛
• دنه؛
• پوتاواتومی؛
• میکماک.

دومین گروه بزرگ مردمان ملل اولیه، ایروکوآها هستند. در کانادا، تنها گویش موهاک به طور موثر باقی مانده است که توسط حدود ۳۰۰۰ نفر صحبت می‌شود.

فرهنگ

فرهنگ مردمان بومی کانادا بسیار متنوع است. اینوئیت از زمان‌های قدیم حکاکی روی استخوان و سنگ را انجام می‌دادند و این هنر تا به امروز ادامه دارد. جشنواره‌های منظم آواز گلویی و مسابقات آوازی سنتی برگزار می‌شود که در آن خوانندگان در تسلط بر صداهای گلویی خاص رقابت می‌کنند یا به طور مشترک از طریق آواز داستان‌هایی را تعریف می‌کنند.

از سال ۱۹۷۰، بازی‌های زمستانی قطب شمال هر دو سال یک بار در کانادا برگزار می‌شود و از دهه ۱۹۹۰، ورزشکارانی از آلاسکا، گرینلند و مناطق شمالی اسکاندیناوی و روسیه به آن پیوسته‌اند. این بازی‌ها شامل موارد زیر است:

• مسابقات سورتمه سگی؛
• مسابقات اسنوبرد؛
• پرش با سورتمه و پرش‌های سنتی اینوئیت؛
• بازی‌های سنتی دنه مانند مار برفی (پرتاب نیزه روی برف)، کشیدن چوب و غیره؛
• راه رفتن با کفش‌های برفی؛
• انواع مسابقات اسکی؛
• هاکی و اسکیت روی یخ.

تیم برنده یک مجسمه متحرک دریافت می‌کند: یک خرس که به سمت بالای عاج ناروال می‌رسد، نماد رقابت، با یک والروس که دور پایه عاج پیچیده شده است.

مردمان ملل اولیه که در رزرو‌ها زندگی می‌کنند، همچنان به حفظ سنت‌های شکار، ماهیگیری و صنایع دستی مانند موارد زیر ادامه می‌دهند:

• بافت سبد؛
• صنایع دستی چرمی؛
• مهره‌دوزی؛
• ساخت گیرنده رویا؛
• حکاکی روی چوب.

باورهای سنتی مردمان بومی نیز حفظ شده است، اگرچه اغلب با مسیحیت ترکیب می‌شود. جشنواره‌های کشاورزی، رقص‌های آیینی و افسانه‌ها و اسطوره‌های باستانی وجود دارند که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند.

کلمات "ویگوام" و "توتم" از زبان اوجیبوه گرفته شده‌اند. توتم اساس پرستش مذهبی برخی از قبایل بومی است؛ این نام حیوانی است که توسط یک طایفه پرستش می‌شود و نام خود طایفه نیز هست.

امروزه در کانادا، رزرو‌های بومی وجود دارند که سکونتگاه‌های اصیل را به طور خاص برای گردشگران حفظ می‌کنند. آنها جشنواره‌ها برگزار می‌کنند، تورها ارائه می‌دهند و فرصت‌هایی را برای گردشگران فراهم می‌کنند تا با کانو یا اسنوموبیل سواری کنند و با حیات وحش محلی عکس بگیرند.

چگونه با مردمان بومی تعامل کنیم

برای سال‌های زیادی، مردمان بومی، به ویژه ملل اولیه، از صحبت کردن به زبان‌های خود و اجرای مذاهب سنتی خود منع شده بودند. در نیمه دوم قرن بیستم، حقوق آنها به تدریج بازگردانده شد، اما افرادی که سیستم مدارس شبانه‌روزی را تجربه کرده‌اند هنوز تأثیرات آن را احساس می‌کنند و تبعیض همچنان وجود دارد.

به عنوان مثال، در سرزمین‌های شمال غربی، کودکان بومی حدود ۹۰٪ کودکان تحت مراقبت را تشکیل می‌دهند، در حالی که تنها حدود ۵۷٪ از کل کودکان منطقه را تشکیل می‌دهند. وقتی زنان بومی برای زایمان به دلیل کمبود امکانات پزشکی در مناطق خود به شهرهای بزرگ سفر می‌کنند، اغلب با بررسی‌های بیشتری از سوی آژانس‌های رفاه کودکان مواجه می‌شوند که به عنوان تعصب سیستماتیک تلقی می‌شود. نرخ جرم و خودکشی در میان مردمان بومی نیز بالاتر از میانگین ملی است.

این مسائل باعث شده است که در قرن ۲۱، افرادی که از عناصر فرهنگ سنتی بومی برای اهداف تجاری یا سایر اهداف استفاده می‌کنند، اغلب به دلیل "تصاحب فرهنگی" مورد انتقاد قرار گیرند. به عنوان مثال، نویسنده معروف آرچیبالد بلنی، که سال‌ها در جنگل‌های انتاریو زندگی می‌کرد و افسانه‌ها و فرهنگ بومی را محبوب کرد، با اتهامات تصاحب فرهنگ بومی مواجه شد.